Mechanizm podzielonej płatności od listopada 2019 jest obowiązkowy dla niektórych towarów i usług określonych w załączniku 15. dla ustawy (m.in. części motoryzacyjne, elektronika - w tym smartfony, laptopy, aparaty fotograficzne, a także maszyny budowlane). Nie oznacza to jednak, że firmy leasingowe nie będą decydowały się na skorzystanie ze split payment dobrowolnie. Czym jest mechanizm podzielonej płatności i jakie może mieć znaczenie dla leasingu?
Na czym polega mechanizm split payment?
Mechanizm podzielonej płatności funkcjonuje w Polsce od lipca 2018, ale od 1 listopada 2019 jest on obowiązkowy dla 150. towarów i usług wymienionych w załączniku do Ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Ma on na celu zabezpieczenie kwoty VAT, więc split payment w tym rozumieniu ma być elementem bezpiecznej transakcji (zwłaszcza jeśli płatnik ma wątpliwość co do kontrahenta). Tak więc celem wprowadzenia mechanizmu MPP jest zagwarantowanie bezpieczeństwa zapłaty zobowiązań podatkowych, a także przeciwdziałanie nadużyciom.
W split payment płatność za nabyty towar lub usługę jest automatycznie dzielona na wartość netto, która jest przekazywana na rachunek rozliczeniowy dostawcy oraz na kwotę VAT z faktury wpłaconą na specjalny rachunek bankowy dostawcy (rachunek VAT).
Kogo dotyczy mechanizm podzielonej płatności?
Split payment dotyczy transakcji dokonywanych tylko między przedsiębiorcami (B2B), jednak nie ma tu znaczenia wielkość firmy: mikro, mała, średnia czy duża. Jest obowiązkowy dla firm, których towary i usługi znajdują się w załączniku 15. do ustawy. MPP w wersji dobrowolnej jest dostępny dla każdego przedsiębiorstwa.
Kiedy stosuje się MPP?
Faktury w ten sposób nie trzeba opłacać, wtedy gdy jej wartość jest niższa niż 15 tys. zł brutto, wtedy też - bez względu na to, jakie towary i usługi się w niej znajdują, nawet jeśli dotyczą tych wykazanych w załączniku piętnastym do ustawy - nie ma obowiązku regulacji mechanizmem podzielonej płatności.
Faktura musi być oznaczona mechanizmem podzielonej płatności gdy:
- usługi przedsiębiorcy znajdują się w załączniku piętnastym do ustawy,
- wartość brutto transakcji wyniesie 15 tys. zł lub jest wyższa,
- transakcja dokonywana jest przelewem w złotych polskich na rzecz innych podatników VAT.
Jakie korzyści daje dobrowolne regulowanie faktur split paymentem?
Mechanizm podzielonej płatności ma kilka zasadniczych korzyści, które warto znać:
- Brak sankcji VAT - w przypadku błędu przy rozliczeniach, organ podatkowy może nałożyć na podatnika kary równe 30% podatku naliczonego. Jeśli faktura była uregulowana MPP, to organ podatkowy nie będzie mógł naliczyć sankcji z tytułu zaległości podatkowej. Płaci się jedynie odsetki za zwłokę.
- Brak podwyższonych odsetek za zwłokę - mogą wynosić nawet 12% rocznie, ale jeśli przynajmniej 95% faktur zakupowych było uregulowane MPP, to organ podatkowy nie będzie mógł nałożyć podwyższonych odsetek za towary i usługi, a nałoży jedynie te podstawowe sięgające 8%.
- Brak odpowiedzialności solidarnej - jest to istotne przy leasingu - zwłaszcza towarów nabytych, które odpowiadają załącznikowi piętnastemu (laptopy, smartfony, towary elektroniczne i stalowe itp.). W przypadku usług zakupionych poza split payment, gdy kontrahent okaże się niewiarygodny i za towary oraz usługi nie zapłaci VAT, to organ podatkowy może zadecydować o odpowiedzialności solidarnej. Oznacza to, że może domagać się zapłaty podatku VAT, której nie uiścił nieuczciwy kontrahent. Mechanizm podzielonej płatności chroni przed taką odpowiedzialnością.
Split payment może być także dobrowolnym działaniem, które uchroni przed powyższymi sankcjami i odpowiedzialnościami.
Wady mechanizmu podzielonej płatności
Przedsiębiorcy obawiają się kłopotów z płynnością finansową, gdyż do tej pory mogli obracać kwotą brutto, która w split payment jest zamrożona. Te obawy dotyczą także przedmiotów leasingu. Można nazwać to wadą, gdyż niektórzy przedsiębiorcy traktowali VAT jak własne środki obrotowe, a nie środki materialne, które trafiają do organu skarbowego. Obowiązkowy MPP w niektórych branżach i usługach uniemożliwi dostęp do tych środków.
Przedsiębiorcy boją się także kolejnych zobowiązań dokumentacyjnych i nowej wiedzy do przyswojenia. To na nich spoczywa obowiązek wystawiania faktur z dopiskiem MPP, co może wiązać się z ryzykiem błędu.
Sankcje za nieopłacanie split paymentem faktur VAT
Jeśli istnieje obowiązek wystawienia faktury z mechanizmem podzielonej płatności, a mimo to przedsiębiorca tego nie dokona, to grożą mu pewne sankcje.
Liczy się przede wszystkim odpowiedzialność podatkowa - organ podatkowy może nałożyć sankcję równą 30% kwoty podatku należnego. Co ważne - kwota ta jest liczona tylko od usługi, która znajduje się w załączniku do ustawy. Oznacza to, że nawet jeśli faktura jest na 20 tys. zł brutto, ale pozycji split payment jest tylko na 3 tys. zł, to organ podatkowy nakłada sankcję 30% tylko do pozycji SP.
Brak oznaczenia na fakturze może być zwykłym niedopatrzeniem, które można naprawić poprzez wystawienie faktury korygującej.
Split payment a leasing
We wskazanym załączniku obowiązek podzielonej płatności nie jest oznaczone, że leasing jest usługą, która obligatoryjnie wymaga płatności split payment. Nie ma tam też wzmianki o najczęstszym przedmiocie leasingowym, czyli samochodach osobowych. Jest za to informacja o częściach do aut czy urządzeniach elektronicznych. Dlatego przedsiębiorcy muszą przed płatności kolejnych rat sprawdzić wykaz i zorientować się, czy dany towar lub usługa jest SP.
Jakie usługi i towary zostały objęte obowiązkiem MPP? Należą do nich między innymi:
- części motocyklowe i samochodowe,
- paliwa do napędu samochodów, oleje opałowe i smarowe,
- wyroby ze stali, metalu szlachetnego i kolorowego,
- odpady, złom, surowce wtórne,
- elektronika, m.in. procesory, dyski twarde, komputery i laptopy, aparaty fotograficzne, smartfony, telefony, tablety, notebooki, konsole do gier, tonery i tusze,
- roboty ogólnobudowlane, malarskie, szklarskie, dekarskie,
- węgiel kamienny i brunatny.
Firmy leasingowe coraz częściej korzystają z mechanizmu podzielonej płatności, nawet jeśli nie mają obowiązku wynikającego z załącznika. Podyktowane jest to przede wszystkim względami bezpieczeństwa. Ważne, aby kontrahent miał tego świadomość już przy zawieraniu umowy.
Dlatego trzeba przygotować się na zmiany w tym temacie w sektorze leasingowym.