Leasing jest często wybieraną formą finansowania firmowych aut ze względu na ulgi podatkowe dla przedsiębiorcy. Koszty leasingu samochodu osobowego muszą być jednak dokładnie przeanalizowane, jeśli chcemy dokonać korzystnej inwestycji. Przedsiębiorcy często zastanawiają się, jak wygląda odliczenie VAT od samochodu osobowego powyżej 150 tys. zł. Chodzi głównie o kwestię zmian prawnych, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. W dzisiejszym artykule poruszamy kwestię kosztów uzyskania przychodów w przypadku umowy leasingu na samochód osobowy o wartości przekraczającej 150 tysięcy złotych.
Do końca 2018 r. wartość pojazdu na umowie leasingu nie miała wpływu na to, co i w jakiej kwocie mogliśmy zaliczyć do kosztów podatkowych. Od 1 stycznia 2019 roku weszły jednak w życie nowe przepisy, które regulują tę kwestię. Celem wprowadzenia nowych regulacji było ujednolicenie zasad dla leasingu i zakupu auta oraz ograniczenie korzyści dla osób kupujących droższe pojazdy, co ma oczywisty wpływ na to, jak kształtuje się rynek motoryzacyjny.
Przedsiębiorcy pytają jaką część wydatków poniesionych z tytułu leasingu możemy wrzucić w KUP, czyli koszty uzyskania przychodu. Zmiany te, wprowadzone ustawą z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy CIT i PIT, miały na celu zrównoważenie zasad rozliczania leasingu z zakupem auta za gotówkę. To z kolei wymusiło konieczność dostosowania się do nowych limitów i proporcji. Dlatego warto wiedzieć, jak odliczyć VAT od samochodu osobowego powyżej 150 tys. zł, żeby leasing samochodu się opłacał i przede wszystkim, żeby nie narazić się na kontrole z urzędu skarbowego.
Leasing samochodu powyżej 150 tys. a VAT i koszty uzyskania przychodu
Jak wygląda odliczenie vat od samochodu osobowego powyżej 150 tys. zł? Choć znaczna większość leasingobiorców wybiera modele aut, których wartość nie przekracza tej kwoty, to drogi, luksusowy samochód powyżej 150 tys. zł często jest przedmiotem niejednej umowy leasingu. Warto zaznaczyć, że w myśl objaśnień Ministra Finansów z 2020 roku „wartością” leasingowanego auta określa się jego wartość netto powiększoną o niepodlegający odliczeniu VAT. W praktyce oznacza to, że limit 150 tys. samochód osobowy – netto czy brutto – zależy od statusu podatnika VAT i sposobu użytkowania pojazdu. Tę definicję będziemy więc uwzględniać w kolejnych częściach artykułu. Warto jednak pamiętać o dokładnym ustaleniu wartości początkowej w umowie.
Wyżej wspomniana kwota 150 000 zł jest tak ważna, ponieważ ustawodawca ustalił na tym poziomie bardzo istotny limit – jeśli wartość samochodu osobowego go nie przekracza, to w koszty uzyskania przychodów można wrzucić w 100% opłaty leasingowe (raty leasingowe oraz opłata inicjalna w leasingu operacyjnym, czyli najczęściej wybieranym przez polskich przedsiębiorców). Decydując się na zakup droższego auta, trzeba zrozumieć, jak odliczenie VAT od samochodu osobowego powyżej 150 tys. zł wpłynie na finanse firmy w ujęciu długoterminowym.
Nieco inaczej limit wygląda w przypadku samochodów elektrycznych – wynosi on 225 tys. zł. Wyższy próg dla aut elektrycznych wynika oczywiście z faktu, że rząd zachęca przedsiębiorców do przesiadki na samochody z alternatywnymi źródłami energii. To właśnie osoby prowadzące firmy stanowią większość spośród tych, którzy korzystają z rządowych programów dopłat do zakupu auta elektrycznego.
Warto zaznaczyć, że zmiany w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych dotyczą też innej umowy o podobnym charakterze, czyli m.in. umowy najmu, dzierżawy. Dotyczą one także sytuacji, gdy przedsiębiorca decyduje się na zakup samochodu powyżej 150 tys., a VAT rozlicza według nowych zasad. Wtedy również limit amortyzacji wynosi 150 tys. zł netto. Decydując się na leasing operacyjny i dokonując obliczeń, warto wziąć pod uwagę wpływ inflacji i rosnących cen samochodów na ewentualne przyszłe limity. Może się okazać, że na przestrzeni kilku lat kwota 150 tys. zł nijak będzie się miała do realiów rynkowych.
Leasing samochodu osobowego powyżej 150 000 zł
Co więc w przypadku, kiedy zdecydujemy się na leasing samochodu osobowego powyżej 150 tys.? Ustawy o PIT i CIT przewidują wtedy wspomniany limit. Jeśli wartość samochodu go przekroczy, w kosztach uzyskania przychodów będziemy mogli uwzględnić odsetek wpłaty własnej i każdej miesięcznej raty leasingowej równy stosunkowi kwoty 150 tys. do wartości auta. W uproszczeniu, jeśli wartość auta wynosi 200 tys. zł, to w koszty uzyskania przychodów wrzucamy 75% wpłaty własnej i rat (ponieważ stosunek 150 tys. do 200 tys. wynosi właśnie 0,75). Ta proporcja, a więc samochód powyżej 150 tys. a koszty wymaga dokładnego rozdzielenia części kapitałowej i odsetkowej raty. Można to obliczyć w prosty sposób na podstawie harmonogramu spłat, gdzie leasingodawca rozkłada kwotę raty na część kapitałową i odsetkową. W praktyce oznacza to, że im droższy będzie samochód, tym mniejszy procent raty kapitałowej będzie można zaliczyć do KUP. Na przykład dla auta o wartości 300 tys. zł będzie to już tylko 50 proc.
Rozważając leasing samochodów osobowych o wartości przekraczającej limit, warto pamiętać, że dotyczy on tylko części kapitałowej miesięcznej raty leasingowej. Część odsetkową można wrzucić w koszty w całości, ponieważ nie wynika z wartości pojazdu i zalicza się ją do opłat opartych na podstawie umowy leasingu. Jeżeli wartość samochodu jest większa niż 150 tys. zł, warto zwrócić uwagę na fakt, że w początkowym okresie odsetki stanowią niewielką część raty, ale z czasem mogą rosnąć. Warto wziąć to pod uwagę, ustalając strategię podatkową i prognozy finansowe. Kolejna ważna informacja dotyczy tzw. podwójnego limitu, który oddziela dwie transakcje – leasingu i wykupu samochodu osobowego. Podany limit odnosi się zatem osobno do leasingu (wpłaty wstępnej i części kapitałowej rat) i osobno do wykupu.
Jeśli więc cena auta podana na fakturze wykupu wpisuje się w limit 150 tys., to odpisy amortyzacyjne po wprowadzeniu samochodu do działalności gospodarczej można wrzucać w koszty przychodów w całości. To oznacza, że leasing samochodu o wartości powyżej 150 tys. zł, w opcji z wysokim wykupem może być korzystny, jeżeli z góry zakłada się zwrot pojazdu po zakończeniu umowy. Firma uniknie wtedy ograniczeń związanych z amortyzacją droższego samochodu. Wynika z tego, że mimo ograniczeń nakładanych na korzyści podatkowe z leasingu droższych aut, umowy leasingu operacyjnego z wysokim wykupem mogą okazać się dla przedsiębiorcy jak najbardziej opłacalne. Dodatkowo, w przypadku leasingu auta powyżej 150 tys. zł, warto rozważyć możliwość wzięcia leasingu zwrotnego. To umowa, w której firma sprzedaje swoje środki trwałe (w tym przypadku samochód) firmie leasingowej, a następnie odzyskuje je w leasing. Zaletą takiego rozwiązania jest możliwość uwolnienia kapitału przy jednoczesnym zachowaniu pojazdu, a przy tym ma możliwość odliczenia rat leasingowych od dochodu.
VAT-26 a limit 150 tys.
Jak wygląda odliczenie vat od samochodu osobowego powyżej 150 tys. zł w praktyce? Zgłoszenie deklaracji VAT-26 jest obowiązkowe dla firm, które chcą odliczyć 100% VAT od wydatków związanych z pojazdem, używanym wyłącznie na cele firmowe. By odliczyć VAT w ten sposób, konieczne jest jednak prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu i zgłoszenie auta jako wykorzystywanego jedynie do celów prowadzenia działalności gospodarczej. Odliczenie VAT od samochodu osobowego powyżej 150 tys. zł w pełnej wysokości wymaga ścisłego przestrzegania tych zasad. Warto dokładnie przyłożyć się do tych obowiązków – za uchybienia lub nieaktualne dane podatnikowi grozi dotkliwa kara pieniężna. Oprócz tego, urząd skarbowy upomni się o zwrot pieniędzy z tytułu niesłusznie odliczonego podatku VAT. Przykładowo, brak aktualizacji VAT-26 po zmianie sposobu użytkowania samochodu może skutkować karą w wysokości do 720 stawek dziennych.
Jeżeli przedsiębiorca użytkuje samochód zarówno w celach firmowych, jak i prywatnych, ma prawo odliczyć podatek VAT tylko w 50%. Nie ma przy tym znaczenia czy chodzi o leasing samochodów używanych, czy też nowych, warto jednak pamiętać, że istnieją inne ograniczenia – VAT-26 nie dotyczy np. pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t. W przypadku mieszanego użytkowania wartość samochodu powyżej 150 tys netto czy brutto będzie liczona z uwzględnieniem nieodliczonej części VAT. W praktyce oznacza to, że decydując się na taką formę użytkowania pojazdu, najlepiej skorzystać ze wsparcia księgowego lub użyć kalkulatora podatkowego.
Zmiany w ustawach o podatku dochodowym. Limit 150 tys. na samochód osobowy – netto czy brutto?
Powyższy bardzo uproszczony przykład mówiący o aucie wartym 200 tys. nie zawiera jednak żadnej informacji o podatku VAT, dlatego teraz przedstawimy tę kwestię. Limit 150 tys. – netto czy brutto? To zależy od tego, czy przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, a jeśli tak – czy jeździ autem tylko na użytek służbowy czy także prywatny. Mamy więc trzy możliwości:
- Płatnicy VAT, którzy użytkują samochód osobowy na potrzeby firmy i swoje własne. Jest to najczęściej spotykana sytuacja wśród leasingobiorców. Odliczenie VAT od leasingu samochodu osobowego powyżej 150 tys wynosi wówczas 50% podatku. W celu wyliczenia proporcji, w jakiej kwota może być wrzucona w koszty, przyjmujemy wartość brutto w wysokości 165 470 zł, a wartość netto 134 528 zł. W praktyce oznacza to, że wartość samochodu powyżej 150 tys. zł jest powiększona o 50 proc. nieodliczonego VAT. To wpływa na proporcję kosztów. Dla auta o wartości 200 tys. zł netto limit KUP wynosi ok. 61 proc. raty kapitałowej.
- Płatnicy VAT, którzy używają samochodu wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej. Leasingobiorca ma prawo do odliczenia 100% podatku VAT i w konsekwencji przyjąć limit 184 500 zł brutto równych 150 000 zł netto. Tutaj proporcje są korzystniejsze. Dla samochodu wartego 200 tys. zł netto (246 tys. zł brutto) w koszty jest wliczone 75 proc. raty kapitałowej, ale pełne odliczenie VAT powoduje, że faktyczne korzyści podatkowe są większe.
- Leasing samochodu powyżej 150 tys. u nievatowca – kwota netto będzie wynosić 121 951 zł. W tym przypadku limit 150 tys. na samochód osobowy, netto czy brutto, nie ma znaczenia, ponieważ cała kwota brutto jest kosztem. Jednak przy wartości samochodu 200 tys. zł netto (246 tys. zł brutto) w KUP można uwzględnić tylko 61 proc. wartości raty. W przypadku nievatowca, kiedy decyduje się on na zakup droższego samochodu, to bardziej opłacalny może być np. kredyt ratalny dla firm.
Leasing auta powyżej 150 tys. zł a wydatki na eksploatację auta
Limit 150 tys. zł nie obejmuje wydatków na użytkowanie auta, czyli eksploatacyjnych. Zaliczamy do nich zakup paliwa, olejów, płynów i innych akcesoriów samochodowych, bieżące naprawy, przeglądy, myjnie, parkingi, autostrady itd. Obowiązująca zasada nie opiera się na wartości pojazdu, lecz sposobie jego użytkowania. Zgodnie z przepisami w koszty możemy więc wrzucić:
- 75% wartości wydatków eksploatacyjnych, kiedy samochód użytkujemy zarówno na cele firmowe, jak i prywatne;
- 100% wartości wydatków związanych z eksploatacją samochodu osobowego, kiedy samochód jest użytkowany tylko na potrzeby przedsiębiorstwa (zarejestrowaliśmy go jako auto firmowe).
Koszty eksploatacyjne dla samochodu o wartości powyżej 150 tys. zł stanowią osobną kategorię rozliczeń. Pełne odliczenie wydatków eksploatacyjnych, nawet przy droższym samochodzie, jest możliwe przy spełnieniu wymogów VAT-26. W praktyce wymaga więc rzetelnego prowadzenia ewidencji i dokumentacji. Od 2023 r. fiskus uważniej przygląda się takim rozliczeniom, zwłaszcza w przypadku aut luksusowych.
Ubezpieczenie samochodu powyżej 150 tys.
Kolejne pytanie często zadawane przy ustalaniu warunków umowy leasingu dotyczy tego, czy ubezpieczenie samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy też jest objęte limitem. Należy jednak rozróżnić dwa rodzaje składek:
- ubezpieczenie OC – obowiązkowe ubezpieczenie samochodu osobowego dla każdego kierowcy może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w całości niezależnie od wartości pojazdu (omawiany limit nie ma znaczenia);
- ubezpieczenia dobrowolne – obejmują Autocasco i GAP i w tym przypadku limit obowiązuje, jeśli wartość auta przyjęta na polisach przekracza 150 tys. zł, składki wrzucamy wtedy w koszty w odpowiedniej proporcji (np. składka AC na auto o przyjętej wartości 200 tys. może być zaliczona w koszty w 75%).
Przy leasingu na kwotę powyżej 150 tys. zł warto pomyśleć o dodatkowych zabezpieczeniach. Polisa GAP chroni pojazd przed utratą wartości. W praktyce oznacza to, że w przypadku szkody całkowitej lub kradzieży ubezpieczenie GAP zrekompensuje różnicę pomiędzy wartością początkową samochodu, a kwotą wypłaconą z tytułu ubezpieczenia AC. To z kolei nie podlega limitowi 150 tys. zł w KUP.
Leasing powyżej 150 tys. – warto znać swoje obowiązki
Leasing samochodu o wartości przekraczającej 150 tys. zł wymaga szczególnej uwagi w kontekście rozliczeń podatkowych. Przedsiębiorcy muszą również pamiętać o specyficznych zasadach dotyczących rozliczania VAT oraz ubezpieczeń, które różnią się w zależności od wartości pojazdu i sposobu jego użytkowania. Odliczenie VAT dla samochodu o wartości powyżej 150 tys. może wymagać wsparcia specjalisty podatkowego, zwłaszcza przy mieszanym użytkowaniu. Pomoże on m.in. w ustaleniu bazy do obliczeń, a więc czy będzie nią 150 tys. brutto czy netto. Taka konsultacja to dobra inwestycja, która pomoże uniknąć problemów z urzędem skarbowym. Mimo że ilość i złożoność przepisów jest znaczna, to zaznajomienie się z nimi jest konieczne, aby uniknąć nieprzyjemnych skutków prawnych.
Kupując auto do firmy, warto pomyśleć o alternatywnych źródłach napędu, które są promowane przez rząd. Dla aut elektrycznych i hybrydowych limit wynosi nie 150 tys., a 225 tys. zł. Dodatkowo można liczyć na korzystniejsze warunki finansowania, a także dopłaty w ramach programów rządowych. Są też ulgi w postaci np. opłat za emisję, co ma znaczenie przy rozbudowanych flotach pojazdów.
Jednak nawet w obliczu zmieniających się co jakiś czas przepisów, leasing auta pozostaje opłacalnym rozwiązaniem – zarówno na cele prywatne, jak i firmowe.
FAQ:
- Jak koszty podatkowe w przypadku leasingu zmieniły się w 2019 roku?
Ustawa o PIT/CIT wskazuje, jak ustalić proporcję limitu 150 000 zł w stosunku do wartości samochodu. Jeśli wartość go nie przekroczy, to można wliczyć w koszty podatkowe całą wpłatę własną i comiesięczne raty leasingowe. Dla samochodów o wartości powyżej 150 tys. zł proporcja ta wymaga precyzyjnych obliczeń. Duże znaczenie ma tutaj status VAT przedsiębiorcy.
- Jak rozliczać leasing operacyjny samochodu osobowego o wartości przekraczającej 150 000 zł?
Można wrzucić w koszty raty leasingowe i czynsz inicjalny (w przypadku leasingu operacyjnego) w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem umowy leasingowej. Przy leasingu samochodu osobowego powyżej 150 tys. zł warto przeanalizować opcje wykupu. W dłuższej perspektywie wysoki wykup może zminimalizować przyszłe obciążenia.
- Jak rozlicza się ubezpieczenie w leasingu w przypadku samochodu osobowego o wartości przekraczającej limit 150 000 zł?
Ubezpieczenie OC w przypadku umowy leasingowej możemy wrzucić w koszty podatkowe w całości, natomiast Autocasco i GAP w proporcji, w jakiej kwota limitu pozostaje względem wartości auta na umowie. Wybierając leasing powyżej 150 tys. zł, warto wybrać ubezpieczenie GAP i zabezpieczyć się od utraty wartości pojazdu. Dzięki temu przedsiębiorca może zapewnić sobie ochronę finansową, bez wpływu na limity.